چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
برداشت ها از کتاب مقاومت شکننده از قاسم خرمی تا نجف لک زایی:
به مناسبت ایام بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی ساختار پژوهشی و یافته‌های کتاب مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، نوشته جان فوران استاد جامعه شناسی دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و ترجمه احمد تدین در سال ۱۳۷۰" توسط قاسم خرمی پرداخته شده است. این کتاب یکی از آثار روشمند درباره تحولات چند قرن اخیر ایران است. بعد از بیان نظرات خلاصه وار قاسم خرمی، اقدام به ضمیمه کردن تحلیل‌های نجف لک زایی (۱۳۸۳) درخصوص این کتاب شده است. تضارب آرای دو فرد مورد اشاره، شفاف کننده ابعاد مورد تاکید در این کتاب است.
کد خبر: ۳۹۴۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
امیر ناظمی:
چرا تصویر مظفرالدین‌شاه با واقعیت کارنامه او تا این اندازه متفاوت است؟ آیا همچنان تصویر ما ایرانیان از یک حاکم مقتدر، حاکمی بی‌رحم است که در برابر مردم می‌ایستد؟ آیا پیشتازی دوره ناصری ، زمینه ساز هم پذیری های دوره مظفری را فراهم ساخته بود؟ چرا محمدعلی شاه ( فرزند مظفر الدین شاه)، واگشت به رویکرد استبدادی در کشور داری را برگزید و مجلس را به توپ بست و مشرطه خواهان را آواره نمود؟
کد خبر: ۳۹۳۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
ماجرای یک گل نصرانی:
هُوارد کانْکْلین بَسْکِرْویل ( Howard Conklin Baskerville؛ ۱۰ آوریل ۱۸۸۵ – ۱۹ آوریل ۱۹۰۹) معلم آمریکایی مدرسه مموریال در تبریز بود که در جریان جنبش مشروطه و تلاش برای شکستن محاصرهٔ تبریز در این شهر کشته شد. از او اغلب به عنوان «لافایتِ آمریکاییِ ایران» و «شهیدِ آمریکاییِ جنبشِ مشروطهٔ ایران» یاد می‌شود.در وصف باسکرویل (یک گل نصرانی) و سیصد نفر از یارانش، ترجیع بندی طولانی با تکرار مصرّعیِ زیر سروده شده‌است که سراینده آن مشخص نیست .
کد خبر: ۳۹۱۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۲
چرب و چیل‌ترین غذای سیاسی پایتخت؛
ناصرالدین شاه، پادشاه شکموی قاجارها، همیشه دنبال کشف و ابداع غذا‌های خوشمزه با دستور پخت‌های جدید بود. سر ماجرای طبخ کباب هم طبق عادت معمول نخستین‌ها در ایران پای ناصرالدین شاه در میان بود. «محمدرضا معتمدالکتاب» در کتاب «تاریخ قاجار» این‌طور روایت می‌کند: «به دستور شخصی ناصرالدین شاه فردی قفقازی وارد دربار ایران شد و کبابی را که در این منطقه طبخ می‌شد برای دربار آماده کرد. این کباب بعد‌ها از سوی آشپز‌های دربار کمی تغییر می‌کند و به شکل امروزی به‌عنوان یک غذای کاملا ایرانی ماندگار شده است.»بسیاری معتقدند چلوکباب غذای ملی ویژه تهرانی‌ها است. بعضی‌ها رواج آن را به ناصرالدین شاه نسبت می‌دهند. البته در بعضی از اسناد سابقه آن به دوره صفویان هم می‌رسد. خوردن این غذا که از محبوب‌ترین غذا‌های سفره‌های ایرانی است، روزگاری برای بانوان ممنوع بود. در اینجا به تاریخچه این غذای لذیذ و محبوب ایرانی می پردازیم.
کد خبر: ۳۸۹۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
تاریخ سیاسی؛
جنبش مشروطیت بدون شک از رویداد‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود. اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیق‌تر بوده است. شکی نیست که نارضایتی عمیق جامعه ایران در سال‌های حکومت قاجار، ریشه اصلی اعتراضات مردمی علیه دولت و زمینه‌ساز شکل‌گیری نهضت مشروطیت بود.در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند. در گزارش زیر، به مرور حوادث ۱۵ ساله مشروطیت پرداخته شده است.
کد خبر: ۳۸۵۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
به بهانۀ ۱۱ آذر؛
یازدهم آذرماه یادآور روزی است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرزا کوچک‌خان جنگلی رهبر نهضت جنگل، تشنه، گرسنه و آواره در کوه‌های تالش، از شدت سرما یخ زد و در ۴۳ سالگی چشم از جهان بست.نویسندۀ این سطور، اما عمیقا باور دارد که میرزا تجزیه‌طلب نبوده و این یادداشت هم برای اثبات همین گزاره است. نویسنده تاکید می کند که: مهم این است که دغدغۀ انسان‌های دیگر را داشت و این دیگران در وهلۀ نخست مردمان گیلان بودند و در مرتبۀ بعد تمام ایران و ایرانیان. متهم کردن مردی چنین عاشق مردمان خود به سادگی و زودباوری و فقدان تحلیل عمیق سیاسی یک بحث است و انگ تجزیه‌طلبی و یاغی‌گری بحثی دیگر. یادمان باشد که در عصر پهلوی دوم که شاه به شدت فوبیای کمونیسم داشت و کمونیست‌ها را دشمن اصلی می‌پنداشت و به همین خاطر تا مدت‌ها دست نیرو‌های مذهبی سیاسی را باز گذاشته بود نیز مانند امروز برخی افراد به میرزا انگ نمی‌زدند.
کد خبر: ۳۸۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
ما کجا اعتراض کنیم؟
اعتراض‌های شهری شاید عضوی جدا نشدنی از زندگی اجتماعی باشند. «تهران» در برهه‌های تاریخی متعددی آبستن حوادث و اعتراضات مردمی بوده است؛ اما مردم تهران قدیم در چه مکان‌هایی و چگونه اعتراض می‌کردند؟این همان چیزی است که مردم تهران فعلی به شدت به آن نیاز دارند. جایی که بتوان در آن تحصن کرد، شعار داد و صدای اعتراض را در آن بلند کرد. در روز‌های اخیر وعده‌هایی برای ایجاد مکان‌های اعتراض در تهران داده شده است، اما شاید مرور مکان‌های تجمع و تحصن در تهران قدیم به ویژه مکان اعتراضات مشروطه‌خواهان خالی از لطف نباشد.
کد خبر: ۳۸۴۲۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
کارآفرینان موفق؛
کارهای بزرگ را مردان بزرگ می‌توانند به سرانجام برسانند نه مردان صاحب رانت و راحتی. احمد خیامی با وجود آنکه در کارخانه ایران ناسیونال روزانه بیش از صد هزار تومان درآمد داشت، با توریست کلاس (بلیط درجه ۲) هواپیما مسافرت می‌کرد. هیچ کس باور نمی‌کرد ایران بتواند خودرو سواری بسازد! ساخت خودرو سواری در داخل ایران دهه ۱۳۴۰ بیشتر به رویا شبیه بود. حتی پهلوی دوم هم به خیامی گفته بود این کار ممکن نیست. ساخت سواری در ایران با دو مشکل عمده مواجه بود یکی نبود تجهیزات و قالب‌های صنعتی و دوم کارشکنی افراد متنفذی بود که نمایندگی فروش خودرو‌های خارجی را در ایران داشتند و نگران از بین رفتن بازار و سود خود بودند.
کد خبر: ۳۷۸۳۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۷
در دوران مشروطه؛
شرکت اسلامیه شرکتی سهامی عام و یکی از اولین و مهم‌ترین کارخانه‌هایی بود که در دوران مشروطه در ایران با هدف تأمین منسوجات مورد نیاز مردم ایران و مقابله با وابستگی به خارج، با تلاش و حمایت اغلب بازرگانان و علمای اصفهان و شیراز و کاشان، به ویژه آقا نجفی اصفهانی و نورالله نجفی اصفهانی و میرزا ابوالقاسم زنجانی در فروردین ۱۲۷۸، تأسیس شد. شرکت به سرعت با استقبال گسترده مردم در خرید سهام و همچنبن محصولات خود مواجه شد و به تدریج شعبه‌هایی در بسیاری شهر‌ها و همینطور در خارج از ایران ایجاد کرد. شرکت اسلامیه اولین تلاش در صنعت مدرن در ایران خصوصاً در زمینه نساجی بود. همچنین این شرکت به فعالیت صرافی نیز اشتغال داشت و یکی از زمینه‌های تأسیس بانک و بانکداری و سهام در ایران به‌شمار می‌رود.
کد خبر: ۳۷۱۹۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۴
بمناسبت یکصدمین سالگرد؛
از میرزا کوچک خان روایات زیادی قابل شنیدن است. از چهره مبارز در برابر پهلوی اول تا مشروطه خواه معتدل. از چهره ضدانگلیسی تا چهره متمایل به روسیه. از مجاهد ملی تا ملوک الطوایف گیلانی. از شهید قربانی خیانت دوستان تا شهید قربانی دسیسه استعمار. ناصر عظیمی در مقاله کوچک‌خان تاریخی، کوچک‌خان تبلیغی که به مناسبت یکصدمین سال خاموشی کوچک خان منتشر شده است، نظرات خود را با ادعای بی طرفی در خصوص میرزا کوچک خان، منتشر نموده است. پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، ورای تائید یا تکذیب متن و با توجه به اهمیت موضوع، بازنشر متن را انجام داده و امید دارد، تضارب آرا فضا را برای شناخت بیشتر میرزا کوچک خان، نهضت جنگل و ریشه‌های تاریخی آن، فراهم سازد.
کد خبر: ۳۷۰۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۵
کرسی درس خارج؛
حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش، استاد حوزه و محقق و پژوهشگر علوم دینی با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیت‌های دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصه‌های مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصه‌ها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت روابط میان فقها و روشنفکران» هستند.
کد خبر: ۳۶۸۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸
اهمیت فقه و حقوق اسلامی؛
مؤلفه‌های تمدن اسلامی شامل عناصری، چون عقاید و فلسفه اسلامی، شریعت و فقه و حقوق اسلامی، اخلاق اسلامی و علوم دیگری مانند قرآن است.
کد خبر: ۳۵۸۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
استاد تاریخ ایران:
محمد فرزانه می‌گوید: بدون شخص آخوندخراسانی و رهبری او و فکر وراسنتی‌اش به نزدیک کردن این دو انقلاب، مشروطه قادر نبود و نمی‌توانست به تاسیس مجلس شورای ملی و قانون اساسی دست یابد.
کد خبر: ۳۵۳۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۵
نوشته آبراهامیان:
کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان را می‌توان از جمله کتاب‌های پایه‌ای برای درک چرایی تغییرات یکصد و پنجاه سال اخیر کشور در حوزه‌های فرهنگی- اجتماعی ، مدیریتی - سیاسی، اقتصادی و مواردی همانند، محسوب نمود. خلاصه کتاب برای بهره‌برداری اولیه تقدیم حضور شده است.
کد خبر: ۳۵۳۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
یک صیانت تاریخی!
فیلترینگ در ایران پدیده چند دهه حاضر نبوده و قدمتی بالغ بر ۱۰۰ سال دارد. حسین‌قلی‌خان مخبرالدوله، وزیر پست و تلگراف مظفرالدین شاه که برای جلوگیری از ارتباط مشروطه خواهان و مردم باهم، تمام سیم‌های تلگراف تهران را قطع کرد!
کد خبر: ۳۵۲۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۸
ورود اولین اتومبیل به ایران؛
حدود ۱۱۰ سال پیش اولین اتوموبیل به دستور مظفرالدین شاه و توسط سعدالدوله وزیر خارجه ایران در بلژیک خریداری، به ایران ارسال شد. اولین وسیله نقلیه موتوری شخصی درایران، شیفتگان زیادی پیدا کرد و به مرور زمان، سران مملکت و تجار نیز با خرید و واردات آن چهره شهر‌ها را عوض کردند
کد خبر: ۳۵۱۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۹
برگی از تاریخ؛
دوران کوتاه مشروطه همانند روزنه تنفسی تنگ و باریکی بود در میانه سیاهی و خودکامگی هزاران ساله ظلم و ستمِ پادشاهان و سلاطین ایران زمین که مزه شیرینش هر چند کوتاه، کام مردم را شیرین کرد. کاری که مشروطه با فکر‌ها و اندیشه‌های انسان‌های آزاده کرد خود کور سوی امیدی بود در دل آزادمردان عصر مشروطه برای احیا و تثبیت نظام جمهوری. نظامی که به دست فقیهی شجاع و آزاده به نام میرزاکوچک خان جنگلی ایجاد شد، اما با خیانت برخی یارانش ابتر ماند.
کد خبر: ۳۴۵۷۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶
انتخابات ۱۴۰۰؛
مطالبه شفافیت از سران جریان اصلاحات ضروری است، درخواستی که در سال ٨٨ بی‌پاسخ ماند.
کد خبر: ۳۴۰۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
تمیم‌داری، زبان‌شناس تشریح کرد
احمد تمیم‌داری، مطرح کرد نخستین مترجمان غیرفارسی زبان، شاعران فارسی را در حوزه کمابیش آشنای نظم نئوکلاسیک معرفی کردند و سعدی به دلیل گرایش به ادبیات تعلیمی و سبک هجوآمیز، به خوبی با نبوغ عصر استدلال مطابقت داشت.
کد خبر: ۳۳۹۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
تاریخ جمهوریت ایرانی؛
از روزی که مشروطه خواهان به رهبری چهره‌های سرشناس مذهبی و بازاریِ هم‌عصرِ سلسله قاجار برای تفهیم خواسته خود مبنی بر لزوم مشارکت مردم در سرنوشت خود و تاسیس نظام سیاسی، مبارزه‌های دامنه‌داری را علیه شاهان قاجار آغاز کردند، بیش از ۱۱۷ سال می‌گذرد، اما کام مردم ایران تنها ۴۳ سال طعم شیرین جمهوریت را چشید.
کد خبر: ۳۳۵۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۳